Vroege Vogels Parade 2011: meer broddelwerk!

Verbijsterend! Een ander woord heb ik er niet voor. Ieder jaar publiceert het Vara programma Vroege Vogels in het weekend voor kerst een lijst met de ontwikkeling van de aantallen donateurs van natuur-, milieu- en dierenbeschermingsorganisaties in Nederland. De lijst krijgt heel wat media-aandacht, maar vorig jaar moest ik al concluderen....het is broddelwerk!

Verwachtingsvol heb ik dus de lijst van 2011 bekeken...en het is er bepaald niet beter op geworden!

De lijst is er weer. Vol aandacht, met de opmerkingen en aandachtspunten van vorig jaar in het achterhoofd, ga je dan de lijst en het bijbehorende persbericht doornemen...

De Vroege Vogels Parade

Dit zijn de lijsten van de afgelopen twee jaar en mijn mening van vorig jaar:
 
Samenstelling van de lijst algemeen

Het grote, vooralsnog onbeantwoorde raadsel, is de vraag wanneer je als organisatie in deze lijst wordt opgenomen en wanneer niet.

Indien je eenvoudigweg de lijst met organisaties bekijkt waarover het CBF rapporteert kom je al tot een aantal op het oog ontbrekende organisaties, maar daar zijn er nog wel meer aan toe te voegen, bijvoorbeeld:
  • Stichting Brooke's Hospital for Animals Nederland.
  • Wasmoeth Wildlife Foundation.
  • Stichting Dierenlot.
  • Stichting Dierenleed.
De vraag is dus gerechtvaardigd aan de samenstellers om eens absolute duidelijkheid te geven over de gehanteerde criteria voor opname in de lijst.

Maar dat is pas een deel van de vraag. Want boven de lijst staat heel duidelijk dat het om de 'grote, landelijke natuur-, milieu-, en dierenbeschermingsorganisaties' gaat. 

'Groot'? Sinds wanneer ben je een grote organisatie wanneer je minder dan 500 leden hebt? Of slechts een paar honderd?  Kom op zeg....blijkbaar ben je in de ogen van deze onderzoekers al groot als je de steun hebt van je moeder en de buurvrouw! 

Over het element 'landelijk' valt overigens ook nog wel wat te zeggen. Wat betekent dat 'landelijk' nu precies?  Dat men leden in het hele land heeft? Nationaal campagne voert? Het wordt nergens duidelijk...

Het is misschien verstandig om ook maar eens duidelijk te maken wat de ondergrens (10 leden/donateurs?) van een organisatie is en wanneer je jezelf 'landelijk' mag noemen...

Dan nog een klein puntje...misschien is het goed om ook nog wat aanvullende kwalificatie-eisen te stellen. 'Minimaal in bezit van een ANBI-verklaring' bijvoorbeeld? 

Samenstelling van de lijst 2011

Vorig jaar was het ook al een steen des aanstoots, het feit dat er geen ontwikkeling van een homogene groep getoond wordt, maar dat de samenstelling van de lijst jaar-op-jaar verandert. Dan gaat per definitie iedere vergelijking van jaartotalen mank!
  • Vergelijken heeft alleen zin als je dezelfde groep organisaties met elkaar vergelijkt. Dat is ook dit jaar weer niet het geval! Deze lijst beslaat in 2011 in totaal 109 organisaties, waarvan 2 nieuwe, terwijl er op de lijst van vorig jaar 112 organisaties stonden. Ten opzichte van vorig jaar ontbreken er dus 5 organisaties.
  • De ontbrekende organisaties (De Kleine Aarde, Wildzoekers, Primates helping Primates, Jongeren Milieu Aktief en Painted Dog Conservation) waren in 2010 gezamenlijk goed voor 14.310 donateurs. Dat is dus de totale omvang van de achteruitgang door verwijdering!
  • De  verwijdering van Primates helping Primates, Jongeren Milieu Aktief en Painted Dog Conservation wordt ook niet toegelicht! Painted Dog Conservation werd vorig jaar nog nieuw toegevoegd! 
  • Toevoegen van nieuwe organisaties hoogt je eindresultaat kunstmatig op. De twee nieuwe organisaties Stichting ANEMOON en Dier&Recht, in totaal 900 nieuwe donateurs, mag je dus niet meetellen als je de ontwikkeling vergelijkt met vorig jaar!
  • En zijn die nieuwe organisaties nu echt nieuw, dus opgericht op of na 01-01-2011? Nee, Stichting ANEMOON is blijkens haar website opgericht in 1993, Dier & Recht in oktober 2010. Bij Dier & Recht klopt het dus wel, maar Stichting ANEMOON ontbrak daarentegen dus al die jaren. Hen nu toevoegen zonder dat toe te lichten is wat vreemd!
Het tweede punt van kritiek is gericht op de vaak matig onderbouwde mutaties in de lijst. Dit jaar 7 mutaties, waarvan 5 zonder toelichting.

Definitie donateur

We tellen leden en donateurs, aldus het verslag.  Dat levert nog al wat vragen op:
  • Wat is de bron van deze cijfers?
  • Wat is de peildatum?
  • Over welke periode wordt er eigenlijk gemeten? 
    • Is die voor alle organisaties gelijk?
  • Wat is de gehanteerde definitie van een donateur/lid?
  • Hoe controleert Vroege Vogels de opgegeven aantallen?
Het derde  kritiekpunt is het gebrek aan een eenduidige definitie van het begrip 'donateur'. 

Dit is een vrij voor de hand liggend kritiekpunt omdat ik als insider maar al te goed weet hoe makkelijk het is om deze aantallen te manipuleren. Sommige organisaties doen dat door 'schattingen van het aantal donaties in een collectebus' toe te voegen, anderen door discutabele tijdvakken te hanteren (laatste donatie in de laatste 18 of zelfs 24 maanden.) Weer anderen ontdubbelen donaties binnen de verschillende kanalen van hun organisatie niet. Het is in de branche nog nooit gelukt, ondanks verschillende pogingen daartoe, overeenstemming te bereiken over een eenduidige definitie van 'een donateur'. Waardoor je een 'telling van donateurs' eigenlijk altijd al met een korreltje zou moet nemen...

Een donatie is een transactie, geen 'moral support' !

Indien je donaties of ledenaantallen telt en sommeert, dient er een financiële transactie plaatsgevonden te hebben. Dat is iets heel anders dan 'draagvlak' of  'moral support', en dat kan je niet zomaar aan elkaar gelijk stellen. Het geeft 'een indicatie van', dat is zeker waar, maar niet meer dan dat! 

Aantallen donateurs

Het is ongelofelijk, maar de 'platte telling' klopt dit jaar tenminste, in tegenstelling tot vorig jaar. Wel apart dat in het totaaloverzicht het verschil weer incorrect is! Geen -77.299 dus, maar -79.042, zoals correct in de toelichting staat.
  • Het verschil met 2010 is weliswaar geen -79.042, maar -79.942, maar dat verschil is niet echt relevant voor het totaalbeeld.
  • Een teruggang van -14.310 komt zoals we boven zagen door de verwijdering van 5 organisaties, dus de mutaties bij de overgebleven organisaties zijn in totaal -65.632
  • Voor de top 10 is de mutatie -64.496. Een daling die dus volledig toe te schrijven is aan de neergang van Natuurmonumenten en Greenpeace. (samen -66.500).
  • De rest (107 organisaties) groeit dus gemiddeld een heel klein beetje.
Conclusies van Vroege Vogels

De cijfers overziend trekt Vroeg Vogels de conclusie dat 'het draagvlak voor natuur & milieu terugloopt'. Is dat nu wel zo?
  • Over 2011 hebben Natuurmonumenten en Greenpeace een forse terugloop, per saldo hebben de andere organisaties dat niet. Dan is het wat vreemd om algemene conclusies te verbinden aan de forse teruggang van 2 organisaties en het ter ziele gaan in 2010 van 2 andere organisaties. Daar lijken dan toch in eerste instantie andere oorzaken aan ten grondslag te liggen. 
  • Dat beeld wordt al helemaal bevestigd als we naar de cijfers van 2010 kijken. Ook toen waren Natuurmonumenten en Greenpeace samen goed voor de gehele daling! Oh ja, dat gold ook al in 2009! 'De rest' is dus gemiddeld sinds 2008 gestegen.
  • Nu we het daar toch over hebben...in het persbericht wordt de neergang van ruim 4,1 miljoen donateurs in 2003 naar het huidige aantal van nog geen 3,9 miljoen. Een neergang van ruim 200.000 dus. Dat is minder dan de neergang van Natuurmonumenten in dezelfde periode.....  
Ook wordt in het persbericht gesproken over 'het sprookje van WNF'. Wat? Welk sprookje? Een kort overzicht van de ontwikkeling van het aantal donateurs van WNF in de afgelopen jaren zie je hieronder. Ze houden hun positie vast, dat is goed, maar om dat nu als 'sprookje' te duiden...
    • 2006/07:     935.000
    • 2007/08:     927.000 (-/- 8.000)
    • 2008/09:     910.000 (-/- 17.000)
    • 2009/10:     910.000 (0)
    • 2010/11:     915.000 (+ 5.000)
Greenpeace en Natuurmonumenten vertonen al jaren achtereen een teruggang in aantallen donateurs. Misschien is het verstandiger om daar eens verder in te duiken!

'Economische crisis, verminderde aandacht voor Natuur en Milieu' het lijken me wat gemakkelijke excuses, temeer omdat deze argumenten op geen enkele wijze onderwerp van dit onderzoek waren. 

Overigens ook omdat het wat mij betreft alle 107 overige organisaties tekort doet. Want voor hen geldt het blijkbaar niet! 

De dubbeltelling

Al jaren legt de hoofdredacteur de kritiek op de telling, waarin inderdaad vanzelfsprekend een dubbeltelling zit, met een ronduit zwakke argumentatie terzijde. In mijn post van een jaar geleden heb ik dat al voldoende duidelijk gemaakt, dus verwijs ik daar naar. Maar aparte aandacht verdient aanvullend nog wel één argument van de hoofdredacteur....


De jeugd-lidmaatschappen

Iedere donateur is er één. Maar de redacteur gaat mank in zijn redenatie dat de dubbeltelling niet zo erg is, omdat het vaak een donatie namens een heel gezin betreft. Ja, da's mogelijk waar, maar dan moet je niet ook nog eens alle minderjarige jeugdleden van diezelfde goede doelen meetellen. En dat zijn er best veel, alleen al bij het WNF inmiddels 120.000 (jaarverslag 2009/2010), wat op zich al goed is voor een Top 10 positie in deze lijst. Of zouden de ouders van al die jeugdleden allemaal niet doneren aan één van de organisaties op deze lijst?

Tot slot

Hopelijk neemt men zich bij Vroege Vogels de kritiek eens ter harte. Maar ik ben bang van niet. Qua onderzoek stelt het werkelijk weinig voor en qua duiding is het al niet veel beter.

De conclusie van vorig jaar blijft recht overeind! De Vroege Vogel Parade is en blijft broddelwerk, ook in 2011! Zou men er volgend jaar wel wat zorgvuldiger mee omgaan? 


Volg je Fundraiser Online op Twitter?

 
Follow FundraiserOnl on Twitter
   

Geen opmerkingen:

Een reactie posten