Give, get or get off!

In de Verenigde Staten is het een heel gebruikelijk uitgangspunt voor bestuursleden, samengevat in een gevleugeld gezegde: 'Give, get or get off!' Van bestuursleden wordt er daar een daadwerkelijke fondsenwervende bijdrage verwacht. In Europa ligt dat beduidend anders. Waarom eigenlijk?

Enkele jaren geleden maakte ik het eens in de praktijk mee. Tijdens een benefietavond zat ik aan tafel bij de voorzitter die een gloedvol betoog hield over het belang van het werk van de organisatie. Een potentiële sponsor, een Amerikaans lid van de raad van bestuur van een groot bedrijf, vroeg na het betoog vrijwel direct: 'Als het zo belangrijk is, wat heb je dan zelf bijgedragen?'.

Er viel een doodse stilte aan tafel. De voorzitter begon wat ongemakkelijk te kijken en antwoordde vervolgens: 'Ik steek minimaal 10 uur per maand onbetaald in deze organisatie, dat is een zeer substantiële bijdrage.' Waarop de potentiële sponsor zei: 'Ik weet het goed gemaakt. Wij verviervoudigen (!) de totale financiële bijdrage van de bestuursleden in de afgelopen 12 maanden.'

Later die avond vertelde de voorzitter aan de directeur dat hij persoonlijk een grote sponsor binnen had gehaald. Tsja, toen ik enkele dagen later uitgezocht had wat de totale bijdrage van de bestuursleden was geweest stond dat toch in een iets ander daglicht: Hun totale bijdrage was € 225,-

De lijst argumenten om niet-donerende leden in je bestuur op te nemen is bijna eindeloos:

• 'Deze persoon heeft heel veel inhoudelijke kennis van de materie waar wij ons mee bezig houden.'
• 'Deze persoon brengt een heel groot netwerk mee.'
• 'Deze persoon heeft veel ervaring als bestuurder.'
• 'Deze persoon heeft veel politieke invloed.'
• 'Deze persoon is goed voor ons imago.'
• 'Deze persoon brengt evenwicht in het bestuur.'

In Nederland heb ik zelden meegemaakt dat iemand een bestuurslidmaatschap kreeg met de toevoeging: 'Deze persoon brengt een substantieel bedrag mee.' Ja, het komt wel voor, maar het is heel zeldzaam. Wanneer het al het geval is, wordt het vaak ook nog niet kenbaar gemaakt. Omdat er altijd wel een scepticus is die dat vertaalt als 'Hij/zij heeft een plek in het bestuur gekocht'.

Het bezit van een groot netwerk is natuurlijk een verkapt fondsenwervend argument, dat suggereert dat iemand weliswaar zelf niet doneert, maar wel in staat is om veel deuren te openen. Van een bestuurslid dat met deze kwalificatie aantreed wordt dus wel verondersteld dat hij/zij in staat in de 'get' in te vullen.

In de dagelijkse praktijk is dat echter heel anders. Veel bestuursleden ontlenen status aan een maatschappelijke functie als bestuurslid bij een charitatieve instelling. Die personen willen zich heel graag inzetten voor de doelstelling van de organisatie, maar een rol in de vergaring van middelen spelen is iets wat bijna altijd afgedaan wordt als 'een taak van de directie'. 'Wij zijn er om toezicht te houden', is dan een veel gehanteerd argument. Ook 'Daar gebruik ik mijn netwerk niet voor' heb ik verscheidene malen gehoord.

Dat is precies het verschil in taakopvatting van een Amerikaans bestuurslid versus een Europees bestuurslid. Veel besturen in Europa volstaan met toezicht houden, waar in Amerika een bestuurslid een actieve rol toegedicht wordt in de ontwikkeling van de organisatie. Daar hoort middelenvergaring absoluut bij. Dat is een goede zaak, omdat een bestuurslid wat mij betreft een voorbeeldfunctie heeft. En aangezien vrijwel geen enkele charitatieve instelling zijn doelstellingen kan verwezenlijken zonder inkomsten uit fondsenwerving, heeft een bestuurslid daarin ook een voorbeeld te stellen.  

'Give, get or get off' is natuurlijk een wel erg strak geformuleerd adagium. Zelf geven is ook geen noodzaak, maar dan moet dat geweldige netwerk van een bestuurslid wel iets opleveren. Te vaak is dat niet het geval. Simpelweg omdat het netwerk niet aangeboord wordt. Het gaat namelijk niet om het hebben van een groot netwerk, maar om het kapitaliseren van dat netwerk. Daar moet wel wat voor gebeuren.

Aan het 'hoe' kom ik in een latere post toe, maar wat mij betreft staat één ding buiten kijf. De primaire verantwoordelijkheid daartoe ligt bij het bestuurslid in kwestie. En secundair bij de overige bestuursleden om hem/haar daarop aan te spreken. Liefst meteen al bij aantreden. Want dat was immers het argument om deze persoon een bestuurszetel te geven!     

Volg je Fundraiser Online op Twitter?
@FundraiserOnl