Het is geen eenvoudige tekst, met nog al wat open einden, waardoor niet altijd duidelijk is wat er nu exact bedoeld wordt.
Daarom is het goed om er eens in te duiken en te kijken wat er nu wél, maar ook wat er nu juist niet staat!
Wat vooraf ging
Vorig jaar vroeg de staatssecretaris de Commissie de Jong (verder: CdJ), als uitvloeisel van het convenant 'Ruimte voor Geven', om te bezien hoe het validatiestelsel een verplicht verbindend karakter kan krijgen voor ANBI's en hoe het beheer van het validatiestelsel belegd zou moeten worden.
Dat het advies van de CdJ, aanvankelijk met gejuich ontvangen door de samenwerkende brancheorganisaties, her en der bleek te rammelen en uiteindelijk toch op weerstand in de branche stuitte, is inmiddels duidelijk geworden. Het CBF kwam zelfs met een eigen 'advies', nadat het op een zijspoor werd gezet.
Cruciaal in het advies van de CdJ was 'het instellen van een overheidsorgaan met eigen wettelijke bevoegdheden.' Waarmee de politiek dus de facto zou gaan bepalen wat een goed doel was en wat een slecht doel. De bijl aan de wortel van de democratie!
De vraag was natuurlijk hoe de staatssecretaris zou reageren op het advies van de CdJ. Gaat hij mee in deze redenatie?
De brief van Staatssecretaris Teeven
De brief aan de kamer blinkt uit in vaagheid. Eigenlijk staat er omfloerst dat het advies van de CdJ te ver gaat. Normstelling dient door de branche zelf vormgegeven te worden. Daarbij wordt zelfs expliciet verwezen naar de recentelijk verschenen verkenning van het CBF, waarover ik al eerder oordeelde, dat het in ieder geval een beweging de goede kant op is.
Het kabinet is wel bereid tot een 'algemeen verbindend verklaring' van de door de branche vastgestelde normen, waarbij echter een cruciaal voorbehoud gemaakt wordt, namelijk: 'als het kabinet de normen passend vindt'.
Cruciaal is daarbij de vraag hoe het kabinet dit toetst. De staatssecretaris heeft het daarbij over 'terughoudendheid', maar geeft vooralsnog geen nadere invulling. Die vraag ligt dus nog open.
Interessant is verder dat in de brief gesteld wordt dat handhaving van de normen door de branche zelf dient te geschieden. Da's mooi.
Een derde interessant punt is dat niet naleven van de normen 'kan leiden tot maatregelen', waaronder (maar dus niet exclusief!) het intrekken van de ANBI-status. Een fiscale straf dus, maar gelukkig geen ingrijpen in de organisatie zelf of het ontzeggen van een 'license to operate' (tenzij het natuurlijk een strafbaar feit betreft, maar dat kon altijd al).
Tot slot is de terughoudende positionering van de Belastingdienst opvallend te noemen. De staatssecretaris heeft het in dit kader over een streven naar 'metatoezicht'. Blijkbaar zit niemand te wachten op 'nog een extra taak voor de toch al niet optimaal functionerende Belastingdienst'.
Voorlopige conclusie
Het lijkt erop dat het advies van de CdJ terzijde is geschoven. Gelukkig maar, dat advies was slecht doordacht en veel te verstrekkend. Maar we zijn er nog lang niet.
- De daadwerkelijke normstelling en het inhoudelijke toezichtkader worden in de brief niet besproken. De staatssecretaris verwijst slechts naar de uitgangspunten van de verkenning door het CBF, en volstaat met de mededeling dat de sector er naar streeft de hoofdlijnen voor 1 januari 2015 vastgesteld te hebben. De bal ligt daarmee nu dus bij de sector.
- De door de CdJ gelanceerde en in het CBF in haar conceptrapport overgenomen 'multistakeholder'-stichting voor de normstelling, wordt nu ook overgenomen door de staatssecretaris. Maar de concrete samenstelling hiervan (wie vertegenwoordigt de donateur?) is nog altijd een raadsel.
- Onbesproken (!) blijft de financierbaarheid van het stelsel. Wie draait voor de kosten op? En hoe hoog zijn die?
De komende maanden moet hierover veel meer duidelijkheid ontstaan.
Opvallend is overigens wel dat waar het rapport van de CdJ het CBF zo goed als terzijde schoof, deze organisatie zichzelf opnieuw op de kaart heeft gezet, echter wel met een beperkter mandaat, namelijk slechts als toezichthouder. Hetgeen ik overigens geen slechte beweging vindt. Scheiding van normering en toezicht past een democratie.
Tot slot
Al met al is deze brief van de staatssecretaris heel wat genuanceerder dan het advies van de CdJ. Alleen ontbreekt er nog altijd veel informatie over de uitwerking. Die is wel cruciaal voor het slagen van dit proces.
Om SBF voorzitter Gosse Bosma te quoten...'The devil is in the details'. Er is echt nog heel veel werk aan de winkel...
Heb je Fundraiser Online al bezocht op Facebook?
Op mijn Facebook pagina vind je nog veel meer interessante informatie voor fondsenwervers!
Volg Fundraiser Online ook op Twitter
Geen opmerkingen:
Een reactie posten