CBF Verslag Fondsenwerving 2010

Afgelopen donderdag werd het jaarlijkse Verslag Fondsenwerving van het Centraal Bureau Fondsenwerving weer gepresenteerd. Over het jaar 2010 wel te verstaan, want het is ieder jaar lang wachten totdat alle organisaties hun stukken ingeleverd hebben. 

We kijken dus weliswaar naar de resultaten van een jaar geleden, maar desalniettemin loont het toch de moeite om enkele interessante observaties op een rijtje te zetten.

Uitgangspunt waarmee ik het verslag eigenlijk altijd vastpak is om een bevestiging of ontkenning te vinden van alle 'trends' die er het hele jaar door de markt spoken. Want wat is nu echt waar en wat bestaat alleen in de hoofden van mensen, maar ontbeert cijfermatige onderbouwing?

Om ontwikkelingen te zien is het wel van belang om naar vergelijkbare cijfers te kijken, vandaar dat ik daarbij vooral naar de ontwikkelingen van de 'homogene groep' kijk, organisaties die al jarenlang ononderbroken aan het CBF rapporteren.

De hoofdlijnen

• De baten eigen fondsenwerving deed het erg goed, met een bovengemiddelde groei van 4,7%
• De subsidies liepen hard terug (-/- 9,6%)
• De collecten hebben het moeilijk (-/- 1,7%)
• De gezamenlijke acties deden het goed, dit is vooral terug te voeren op de opbrengst van giro 555 acties voor (vooral) Haïti en Pakistan.
• De Totale Baten stegen met 3,3,%, maar dat zou zonder de rampen en de daaruit volgende acties heel wat lager zijn geweest. 
• De Kosten Eigen Fondsenwerving daalden (-/-1,6%), naar 15,0% . 

Groot vs. Klein

Interessant is het om te kijken naar de het verschil in ontwikkeling tussen de grote (+ 2,5 miljoen Eigen Fondsenwerving) en de kleine organisaties. Het Calimero-effect, het zich af zetten tegen 'de groten' door kleinere organisaties is namelijk breed aanwezig in de branche. Is er reden toe?

• De echte 'kleintjes' (< 0,5 miljoen) hebben het al jaren moeilijk, ook in 2010 (-/-2,0%)
• De wat grotere 'kleintjes' zijn daarentegen al jarenlang de grootste groeiers, maar in 2010 was de groei slechts 1,9% 
• De groten deden het in 2010 duidelijk beter, met een groei van ca. 5%. 

Overigens is het zo dat over de laatste 10 jaar het 'marktaandeel' van de grote organisaties niet wezenlijk verbeterd of verslechterd is ten opzichte van 'de kleinere'. Een grond voor dit klagen lijkt er dus eigenlijk niet te zijn.

Nalatenschappen

Het CBF merkt (terecht) op dat het aandeel van nalatenschappen in de totale opbrengsten uit Eigen Fondsenwerving, in tegenstelling tot de breed gedragen verwachtingen, over de laatste jaren daalt! De 'gouden eeuw' moet blijkbaar nog beginnen. Laten we ons dus nog maar niet rijk rekenen. De 10 grootste organisaties in dit segment verdelen 50% van alle opbrengsten. Opvallend goed in dit segment is overigens het presteren van Artsen Zonder Grenzen.

Verschuiving naar andere doelen.

Het grootste segment in de eigen fondsenwerving is traditioneel de groep vaste begunstigers, de leden en donateurs. Hierbij valt naast de groei  (+7,5%) vooral de verschuiving in het laatste decennium van 'internationale doelen' naar 'nationale doelen' op, waarbij vooral 'welzijn' in belang sterk toeneemt ten koste van 'internationale hulp'. Het CBF constateert dit, zonder daarvoor een verdere verklaring te geven.
 

Opbrengst collecte

In 2010 schreeuwde de collecteplan instellingen moord en brand over hun onvermogen om collectanten te werven ten gevolge van de invoering van het Bel-me-niet-register. Toch zien we in 2010 een toename van het aantal collectanten. Des te opmerkelijker is de grote terugval in gemiddelde opbrengst van een collectant van € 60,- naar € 55,- . Gaven we minder aan de deur of bezochten meer collectanten met elkaar minder huizen?

Kansspelbegunstigden

Nog steeds groeiend zijn de opbrengsten uit kansspelen, waardoor veel goede doelen hiermee teruglopende inkomsten uit andere segmenten kunnen compenseren. In 2010 steeg deze bron met 4,9% . Dit terwijl ook de invoering van het Bel-me-niet register toch bepaald niet onopgemerkt aan de loterijen voorbij ging.

Ontwikkelingen bij de grote instellingen

Interessant is het om te zien hoe de grote instellingen (+ 10 miljoen Eigen Fondsenwerving), zich ontwikkelen.

• De groei van KWF Kankerbestrijding is erg groot, ze zijn nu vrijwel tweemaal zo groot als de nummer 2, UNICEF, waarvan de snelle groei uit het verleden de laatste jaren niet doorgezet is. KWF Kankerbestrijding groeide in 2010 met 16,8%!
• Ook Artsen zonder Grenzen groeide hard.
• Plan Nederland daalt nog steeds, maar duidelijk minder hard dan de vrije val uit het verleden
• Het Rode Kruis deed het goed, ondanks dalende inkomsten uit nalatenschappen.
• Opvallend is voorts de harde groei van Woord & Daad, Dorcas, Open Doors, SOS Kinderdorpen en KiKa.
• Organisaties die het moeilijk hebben zijn er ook: Natuurmonumenten, Reumafonds en Kerk in Actie.

Contrast

Opvallend is overigens wel het contrast in ontwikkeling tussen KWF Kankerbestrijding enerzijds, en de overige grotere gezondheidsfondsen anderzijds. Hartstichting, Nierstichting, Astmafonds en Reumafonds kunnen geen van allen bogen op een groei die zelfs maar in de buurt komt van KWF Kankerbestrijding. Dat geldt overigens niet alleen over het laatste jaar, maar helemaal als je het vergelijkt met de laatste 10 jaar.

Conclusie

Na de krediet-crisis en de komst van het Bel-me-niet-register werd er grote rampspoed voor de branche voorspelt. In 2010 is die er in beperkte mate gekomen, al camoufleren de rampen in Haïti en Pakistan de gevolgen van de wegvallende subsidies enigszins. Gecombineerd met de opbrengsten uit rendement op vermogen wat bovengemiddeld was in 2010, blijft het totaal toch nog een acceptabel aanzien houden.

Verwacht mag worden dat de cijfers van dit jaar toch nog wat minder rooskleurig zullen zijn.

Punt van Aandacht
Nederland kent op dit moment een forse groei van het aantal grote publieksevenementen ten bate van Goede Doelen. Een groei die zich naar verwachting nog wel even door zal zetten. Het wordt hoog tijd dat de hiermee gepaard gaande geldstromen beter inzichtelijk worden voor datzelfde publiek. Gezien de hoge mate van zichtbaarheid van dergelijke activiteiten is wat meer transparantie wenselijk en het lijkt me dat enige proactiviteit van de sector op dit punt verwacht mag worden. Voor het CBF is wat mij betreft hier wel een rol weggelegd. Tijd voor bijvoorbeeld een aparte categorie in de verantwoording Eigen Fondsenwerving?

Volg je Fundraiser Online op Twitter?